Hematokryt to jeden z parametrów oznaczanych w morfologii krwi. Parametr ten określa liczbę erytrocytów, czyli krwinek czerwonych, w objętości krwi. Hematokryt pomaga w diagnozowaniu niedokrwistości, odwodnienia, chorób nerek, płuc i serca.
Kiedy wykonujemy badanie?
1. Podstawowe badanie oceniające stan zdrowia, przeprowadzenie bilansu.
2. W przypadku osłabienia, zmęczenia, przy infekcji.
3. Obfite krwawienie miesiączkowe u kobiet.
4. Bladość powłok skórnych, rozdwojenie paznokci, włosów, uczucie kołatania serca, obniżenie odporności (nawracające zakażenia).
Normy hematokrytu przedstawiają się różnie, w zależności od płci:
Prawidłowe wartości dla kobiet: 36-45 %.
Prawidłowe wartości dla mężczyzn: 40-54 %.
Prawidłowe wartości dla noworodków: 48-69%.
Prawidłowe wartości:
dzieci 6-12 lat: 35-35%;
dziewczyny od 13 do 18 roku życia: 36-46%;
chłopcy 13-18 lat: 36-46%;
Każdy wynik ma podany obok zakres wartości referencyjnych dla danego laboratorium, dlatego wynik może się różnić w zależności od miejsca jego wykonywania. Badanie hematokrytu należy analizować w oparciu o pozostałe elementy morfologii krwi, takie jak: hemoglobina czy liczba czerwonych krwinek.
Wysoka zawartość hematokrytu
Wynik badania powyżej górnej normy wskazuje na:
- choroby serca,
- raka nerek: czasem nerki wytwarzają erytropoetynę, która stymuluje erytrocyty przez szpik kostny,
- nałóg papierosowy: wysoki poziom hematokrytu występuje u palaczy,
- niedotlenienie, w trakcie którego organizm się broni, przez co wydziela dużą ilość czerwonych krwinek. Niedotlenienie może być spowodowane chorobami płuc,
- nowotwór mieloproliferacyjny, który powoduje wzrost ilości czerwonych płytek, co w konsekwencji powoduje również wzrost hematokrytu. Nie dotyczy to erytrocytów. Czerwienica prawdziwa (nowotwór) powoduje oprócz tego wzrost krwinek białych oraz płytek krwi.
Niska zawartość hematokrytu:
- anemii, która jest jedną z głównych przyczyn niskiej zawartości hematokrytu. Niedokrwistość występuje z powodu braku żelaza oraz kwasu foliowego w organizmie,
- zaburzeniach funkcjonowania szpiku kostnego,
- krwawieniu z przewodu pokarmowego,
- dolegliwościach ze strony nerek, które powodują, że wydzielanie erytropoetny odpowiedzialnej za produkcję czerwonych krwinek, jest zaburzone,
- anemii mającej podłożone immunologiczne,
- anemii, która wiąże się ze złą budową hemoglobiny lub krwinek czerwonych,
- niedokrwistości, która powstaje w wyniku przewlekłych chorób lub zakażenia,
- ciąży,
- krwotoku,
- przewodnieniu organizmu.